Δήμητρα και Περσεφόνη, ένας μύθος

Ήταν κόρη του Κρόνου και της Ρέας, αδελφή του Δία. Μαζί του απόκτησε μια κόρη, την Περσεφόνη. Διάφοροι συγγραφείς της αποδίδουν και άλλα παιδιά: τον Πλούτο, μια άλλη κόρη, που αποφεύγουν να αναφέρουν το όνομά της, κι ένα άλογο, τον Αρείονα.

Ήταν θεά των σιτηρών και γενικά της γεωργίας. Αυτή έμαθε στους ανθρώπους να καλλιεργούν  και να σπέρνουν τα χωράφια. Θεωρήθηκε ακόμη προστάτρια της οικογένειας.

Ο κυριότερος μύθος γύρω από τη Δήμητρα είναι αυτός που μιλάει για τη μεγάλη αγάπη που έτρεφε για την κόρη της Περσεφόνη. Ο Πλούτωνας, δηλαδή ο Άδης, έκλεψε κάποτε την Περσεφόνη. Η Δήμητρα πλανιόταν θλιμμένη πάνω στη γη εννιά ημέρες. Κρατούσε πυρσούς για να βλέπει και ρωτούσε όσους συναντούσε μήπως είχαν δει την κόρη της. Τέλος έφτασε στην Ελευσίνα, μεταμορφωμένη σε γριά(Γραία) και φιλοξενήθηκε στο ανάκτορο του βασιλιά Κελεού. Εκεί ανέλαβε την ανατροφή του γιου του Δημοφώντα, που θέλησε να τον κάνει αθάνατο. Γι' αυτό τον έτρεφε με αμβροσία και έκαιγε το θνητό του σώμα στις φλόγες. Την είδε όμως η Μετάνειρα, μητέρα του παιδιού, και μη ξέροντας ότι πρόκειται για θεά τρόμαξε και άρχισε να φωνάζει. Η Δήμητρα θύμωσε και σταμάτησε τη διαδικασία αυτή. Έτσι ο γιος του Κελεού έμεινε θνητός. Αλλά η Δήμητρα σαν ανταπόδοση της φιλοξενίας, δίδαξε στους κατοίκους της Ελευσίνας την καλλιέργεια της γης και τα Ελευσίνια μυστήρια.Στο μεταξύ επειδή η θεά είχε αγανακτήσει για την αρπαγή της κόρης της, προκάλεσε ακαρπία, δεν άφηνε δηλαδή τίποτε να καρπίσει τη γη. Γι' αυτό το λόγο ο Δίας παρακάλεσε τη θεά να ξαναρχίσει το έργο της , σαν θεά της γεωργίας. Διέταξε παράλληλα και τον Άδη να κρατά την Περσεφόνη τρεις μήνες μόνο στον Κάτω Κόσμο. Τους υπόλοιπους εννιά να της επιτρέπει να μένει πάνω στη γη μαζί με τη μητέρα της. Έτσι κι έγινε.