Ζωντανεύουν τα πάθη της μικρασιατικής καταστροφής...

Διχάζει ακόμη και σήμερα, 88 χρόνια μετά, με την αναψηλάφησή της στον  Άρειο Πάγο, η περιβόητη "δίκη των έξι", πρωταίτιων της μικρασιατικής καταστροφής σε έκτακτο στρατοδικείο που συγκρότησαν οι βενιζελικοί αξιωματικοί της Επανάστασης του 1922. Στο εδώλιο κάθισαν επτά πολιτικοί και ένας στρατιωτικός, από τους οποίους οι έξι καταδικάσθηκαν σε θάνατο και εκτελέσθηκαν στου Γουδή. Από τον αριθμό των εκτελεσθέντων η δίκη έμεινε στην ιστορία ως “η δίκη των έξι”, παρότι οι κατηγορούμενοι ήταν οκτώ. 

Τον Ιανουάριο του 2008 ο Μιχάλης Πρωτοπαπαδάκης, εγγονός του πρώην πρωθυπουργού Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη, που είχε καταδικαστεί και εκτελεστεί το 1922 ως ένοχος εσχάτης προδοσίας για τη μικρασιατική καταστροφή, υπέβαλε στον  Άρειο Πάγο αίτηση επανάληψης της περίφημης “δίκης των έξι” σε μια προσπάθεια να αποκατασταθεί ηθικά ο παππούς του.
Η αίτηση αιτιολογήθηκε με το επιχείρημα ότι νέα στοιχεία αποδεικνύουν δικαστική πλάνη. Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριο του 2010, η ολομέλεια του Αρείου Πάγου αποφάσισε ότι αρμόδιο είναι το Ποινικό τμήμα, το οποίο είχε ήδη λάβει απόφαση, με διαφορά μίας ψήφου, να επαναληφθεί η δίκη όχι με νέα ακροαματική διαδικασία αλλά με συνεδρίαση για το "διά ταύτα" της υπόθεσης.
Το Ζ΄ Ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου άρχισε να επανεξετάζει τα στοιχεία που οδήγησαν στην εκτέλεση των έξι τον Νοέμβριο του 1922 μέσα σε κλίμα έντασης και διαξιφισμών, μετά την παρέμβαση της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος, η οποία δηλώνοντας πολιτική αγωγή ζήτησε  να απορριφθεί η αίτηση επανάληψης της διαδικασίας και να αποκρουστεί κάθε προοπτική απαλλαγής των καταδικασθέντων (πολιτικών και στρατιωτικών) για τη μικρασιατική καταστροφή.
Μάλιστα η συνήγορος της ομοσπονδίας προειδοποίησε ότι τυχόν αθώωση των καταδικασθέντων με αποδοχή της αίτησης από τον  Άρειο Πάγο αποτελεί ευθεία προσβολή της συλλογικής μνήμης όλων των απογόνων των μικρασιατών προσφύγων, προσβάλλοντας βάναυσα την ιστορική τους μνήμη, ενώ τόνισε ότι επιδιώκεται ύστερα από 88 χρόνια η αθώωση των καταδικασθέντων, με στόχο να μείνει ιστορικά αδικαίωτη η μεγαλύτερη σύγχρονη εθνική καταστροφή.

"Οι πράξεις και παραλείψεις των καταδικασθέντων είχαν ως αποτέλεσμα να ξεριζωθούν από τα πανάρχαια πατρογονικά εδάφη τους 2.100.000 έλληνες Μικρασιάτες, πολλοί να θανατωθούν και όσοι σώθηκαν να χάσουν γη, σπίτια, περιουσίες και τον ηθικό-κοινωνικό δεσμό με τη γη των προγόνων τους", επισήμανε η συνήγορος της ομοσπονδίας.
Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ν. Τσάγγας, συμφωνώντας με τη γνώμη της οριακής πλειοψηφίας (3-2) του Ζ΄ τμήματος, πρότεινε να γίνει δεκτή η αίτηση επανάληψης της δίκης που είχε υποβάλει ο Μ. Πρωτοπαπαδάκης και, επειδή προφανώς και οι έξι ήταν αθώοι, θα έπρεπε να παύσει η σε βάρος τους ποινική δίωξη οριστικά, λόγω παραγραφής πλέον των κατηγοριών που τους βάρυναν το 1922 για εσχάτη προδοσία.
Με την άποψη αυτή συντάχθηκε ο συνήγορος του Μ. Πρωτοπαπαδάκη, υποστηρίζοντας ότι ο  Άρειος Πάγος έχει ήδη αποφανθεί για την αθωότητά τους και ότι απλά θα πρέπει να συμπληρωθεί το σχετικό "διά ταύτα" της απόφασης.
Ωστόσο το δικαστήριο, υπό τη νέα του σύνθεση, δεν δεσμεύεται να επανεξετάσει την υπόθεση, αφού μάλιστα η μειοψηφία έχει επισημάνει ότι επιδιώκεται η απαλλαγή χωρίς να υπάρχει επίσημα η καταδικαστική απόφαση, χωρίς να μπορούν να αξιολογηθούν οι τότε μαρτυρίες, χωρίς αντίλογο και με μόνα "νέα" στοιχεία τις μετά από χρόνια δηλώσεις και επιστολές πολιτικών και στρατιωτικών (Ελ. Βενιζέλου, Θ. Πάγκαλου) που έγιναν προς κατευνασμό των πολιτικών παθών και μία στρατιωτική έκθεση-εκτίμηση των γεγονότων.
Ο  Άρειος Πάγος, υπό την αντιπρόεδρο Θ. Γκοΐνη, θα κρίνει σε μερικές εβδομάδες αν θα αποτραπεί τελικά η αλλαγή και επανασυγγραφή της ιστορίας σχεδόν έναν αιώνα μετά.

Related Articles :