Αναρτήσεις
Αρκετά απαιτητικό χαρακτηρίζει το κείμενο που δόθηκε για περίληψη στις σημερινές πανελλαδικές εξετάσεις,
ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Φροντιστών Αττικής που έχει συγκροτήσει επιτροπή πανελλαδικών εξετάσεων.
ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Φροντιστών Αττικής που έχει συγκροτήσει επιτροπή πανελλαδικών εξετάσεων.
Σε κείμενο της Ελένης Γλύκατζη - Αρβελέρ το οποίο αναφερόταν στην Τέχνη βασιζόταν το θέμα της νεοελληνικής γλώσσας, το οποίο κλήθηκαν να αναπτύξουν οι εξεταζόμενοι κατά την πρώτη ημέρα των πανελλαδικών εξετάσεων, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες από μαθητές που εξήλθαν από τα εξεταστικά κέντρα.
Συγκεκριμένα, ζητήθηκε από τους εξεταζόμενους να αναλύσουν το πανανθρώπινο μήνυμα που εκπέμπει η Τέχνη στις κοινωνίες.
Το θέμα της Εκθεσης - Νεοελληνικής Γλώσσας στις Πανελλαδικές 2012 ήταν η Τέχνη.
Συγκεκριμένα, ζητήθηκε από τους εξεταζόμενους να αναλύσουν το πανανθρώπινο μήνυμα που εκπέμπει η Τέχνη στις κοινωνίες.
Το θέμα της Εκθεσης - Νεοελληνικής Γλώσσας στις Πανελλαδικές 2012 ήταν η Τέχνη.
Τα φετινά θέματα στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας απευθύνονται σε υποψηφίους με άρτια προετοιμασία, πλούσια γνωσιολογική κατάρτιση και ορθή γλωσσική συνείδηση. Ειδικότερα, το κείμενο της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ «Πανανθρώπινο μήνυμα τέχνης» που δόθηκε για νοηματική πύκνωση χαρακτηρίζεται από υψηλό επίπεδο δοκιμιακού λόγου και πλούτο πνευματικών αναφορών ώστε μόνον μαθητές με γλωσσική επάρκεια, εξοικείωση στην αποκωδικοποίηση σύνθετων μηνυμάτων κειμένου και ενημέρωση σε θέματα τέχνης και πολιτισμού θα αποδώσουν εύστοχα το περιεχόμενό του.
Οι λεξιλογικές ασκήσεις, τα ζητούμενα που αφορούν στρατηγικές πειθούς και συνυποδηλωτική χρήση λόγου, θεωρούνται απλά.
Το θέμα της έκθεσης αφορούσε την προσφορά της τέχνης στο νέο και την ανάγκη να αναχθεί το σχολείο σε φορέα αισθητικής αγωγής. Έδινε δε, τη δυνατότητα στο μαθητή αξιοποιώντας τα εμπειρικά του αποθέματα να εκθέσει προσωπικές ιδέες και αξιολογήσεις ως μέτοχος και κοινωνός του πνευματικού πολιτισμού.
Μάλιστα ο πρόεδρος του Συλλόγου, Γ. Βαφειαδάκης, αναφέρει ότι το εν λόγω κείμενο για το πανανθρώπινο μήνυμα της τέχνης, από κείμενο της Ελένης Γλύκατζη- Αρβελέρ, είχε εκτενή μεταφορικό λόγο που πιθανόν να δυσκόλευε τους μαθητές στη σύνταξη περίληψης, καθώς είχε και αρκετά αναβαθμισμένο λεξιλόγιο και πυκνά νοήματα.
Όσον αφορά τις λεξικολογικές ασκήσεις, θεωρήθηκαν σαφείς, βατές και αναμενόμενες.
Τα ζητούμενα της έκθεσης ήταν ξεκάθαρα και ενδιαφέροντα για τους μαθητές.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ IdEF Ε. ΑΜΑΡΓΙΑΝΑΚΗ
Με δεδομένη τη δυσκολία του κειμένου που δόθηκε για ευσύνοπτη απόδοση αλλά και την ιδιαιτερότητα του θέματος της τέχνης, εκτιμούμε ότι το 23% των υποψηφίων έγραψε στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ.Π. από 0 έως 9,9, το 56% από 10 έως 14,9 και το 21% από 15 έως 20.
Δόθηκε ένα κείμενο από το βιβλίο για την Τέχνη «Πολιτισμός και Ελληνισμός» της Ελένης Γλύκατζη -Αρβελέρ.
Οι ερωτήσεις που το συνοδεύουν είναι απολύτως μέσα στην ύλη των παιδιών, σαφείς και ορθά διατυπωμένες. Ζητείται από τους μαθητές να αναλύσουν το πανανθρώπινο μήνυμα που εκπέμπει η Τέχνη στις κοινωνίες.
Η φιλόλογος-συγγραφέας, Μάχη Ηλιοπούλου, του φροντιστηρίου Σπουδή, ξεκαθάρισε ότι οι υποψήφιοι, απαντώντας στα θέματα, θα πρέπει να λάβουν την Τέχνη ως βασικό πυρήνα του ανθρωπισμού, ο οποίος πηγάζει από την Ελλάδα, (Ξένιος Δίας), όπως επίσης και η Τέχνη αποτελεί το δείγμα πολιτισμού της Ελλάδας και μέσω αυτής εκπέμπονται τα ανθρωπιστικά ιδεώδη.
Διαβάστε τα θέματα
Πανανθρώπινο μήνυμα τέχνης
Κάθε πολιτισμός έχει τα όρια και το στίγμα του στον ιστορικό χώρο και χρόνο. Μέσα ωστόσο στην ιστορία του κόσμου, το αρχαιοελληνικό αισθητικό επίτευγμα σημαδεύει την καταγωγή μιας τέχνης με πανανθρώπινο μήνυμα και με διαστάσεις παγκόσμιες, θα έλεγα σχεδόν εξωχρονικές. Πρώτη έκφραση της αποστασιοποίησης του ανθρώπου από την αναγκαιότητα της φύσης, χάρη στη μεταμόρφωση της ύλης σε πνεύμα, το ελληνικό πλαστικό κατόρθωμα δηλώνει την επίμονη και έλλογη προσπάθεια του καλλιτέχνη να δαμάσει το πάθος και τη μοίρα με τα έργα του νου και της καρδιάς, αυτά που φέρνουν τον άνθρωπο όλο και πιο κοντά στο Θεό, αυτά που τον οδηγούν δίπλα στο συνάνθρωπο.
Αποκρυστάλλωμα μιας ορθής και όρθιας σκέψης, το αρχαίο άγαλμα (μεμονωμένο ή ως αναπόσπαστο μέρος αρχιτεκτονικού συμπλέγματος) καθαγιάζει και αγλαΐζει1 τους χώρους της πόλης. Σήμα ανάτασης ψυχικής και ορόσημο πανάρχαιας μνήμης, θυμίζει στους πολίτες την αμέριστη ευθύνη τους για τη συνοχή της κοινωνικής ομάδας και ορθώνεται εγγυητής της ιστορικής αλληλεγγύης του συνόλου. Διαγράφει ο τεχνίτης τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας, έτσι όπως την ονειρευόταν η νεογέννητη δημοκρατία και έτσι όπως την ορίζει η πλατιά ειρηνευτική κίνηση του θεϊκού βραχίονα στο αέτωμα του ολυμπιακού ναού. Κίνηση που αναδεικνύει τον Απόλλωνα ρυθμιστή στη διαμάχη του ανθρώπου με το ζώο, με το μυθικό Κένταυρο, στην Ολυμπία, και οργανωτή της ζωής μέσα στο φως του λόγου. Το πέρασμα από το μύθο στο λόγο έγινε, χάρη στην τέχνη, άγαλμα, θέαμα και θεωρία. […]
Το πέρασμα από το ζώο, την άγρια φύση και τους αγρούς, στο δομημένο άστυ και στην οργανωμένη πόλη, ας πούμε τη θεϊκή μετάβαση από την κυνηγέτιδα Άρτεμι στην πολιάδα Αθηνά, δηλώνει με κάθε της μορφή και σε κάθε της βήμα η αρχαία ελληνική τέχνη, πρώτη αυτή εγρήγορση του ανθρώπου στον κόσμο του ελεύθερου πνεύματος. Αυτό ίσως είναι το συνοπτικό μέγιστο μάθημα του αρχαιοελληνικού βιώματος, των ανθρώπων που πρώτοι σμίλευσαν στο ξύλο, στην πέτρα και στο μάρμαρο, τη μορφή της εσωτερικής ενατένισης, συνδυασμένη με την ιδεατή πληρότητα της φυσικής ομορφιάς. Μαρτυρεί για τα λεγόμενά μου το αινιγματώδες χαμόγελο του αρχαϊκού κούρου και η ανείπωτη έκπληξη στο βλέμμα της κόρης μέσα στην πολύπτυχη φορεσιά της.
Ιδού η απαρχή της προσπάθειας για γνώση και για αυτογνωσία, ιδού το πρώτο ερωτηματικό, το για πάντα αναπάντητο, ιδού η αυγή του μυστηρίου που οδήγησε τον άνθρωπο να γίνει πλάστης αθάνατου έργου, δημιουργός δηλαδή θεών. Δάμασε η ελληνική τέχνη το ζώο πριν ανακαλύψει τον τέλειο άνθρωπο. Το συντροφικό συναπάντημα του ανθρώπου με τους θεούς διδάσκει η αρχαία αισθητική, στην προσπάθειά της να αιχμαλωτίσει την τέλεια μορφή την πάντα μετέωρη και πάντα τεταμένη προς μια ιδεατή πληρότητα, προς ένα αέναο γίγνεσθαι. Να γιατί η αρχαία τέχνη θα μένει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή: είναι η τέχνη πυξίδα και σταθερός προσανατολισμός, αυτή που δεν γνώρισε αμηχανίες και αγνοεί τα αδιέξοδα, γι’ αυτό και εμπνέει κάθε αναγέννηση, γι’ αυτό και μένει η βάση κάθε πνευματικής παλιννόστησης προς το ουσιώδες, δηλαδή τη δημιουργία ελευθερίας.
Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ
Πολιτισμός και Ελληνισμός
Προσεγγίσεις, Αθήνα 2007
(Διασκευή)
A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).
Μονάδες 25
Β1. Η αρχαία τέχνη θα μένει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή. Να αναπτύξετε το περιεχόμενο της φράσης σε μία παράγραφο (70-90 λέξεις).
Μονάδες 10
Β2. α) Να βρείτε τους δύο τρόπους πειθούς που χρησιμοποιεί η συγγραφέας στην τελευταία παράγραφο και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με μία αναφορά για κάθε τρόπο (μονάδες 6).
β) Να εντοπίσετε στο κείμενο τέσσερις λέξεις ή φράσεις με μεταφορική σημασία (μονάδες 4).
Μονάδες 10
Β3. α) επίτευγμα, δαμάσει, μετάβαση, πληρότητα, ουσιώδες: Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις (μονάδες 5).
β) έλλογη, κοντά, συνοπτικό, φυσικής, αιχμαλωτίσει: Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις (μονάδες 5).
Μονάδες 10
Β4. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης στις παρακάτω φράσεις και να τις μετατρέψετε στο αντίθετο είδος:
Διαγράφει ο τεχνίτης τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας (μονάδες 2).
Δάμασε η ελληνική τέχνη το ζώο πριν ανακαλύψει τον τέλειο άνθρωπο (μονάδες 3).
Μονάδες 5
Γ1. Σε ημερίδα του δήμου σου με θέμα «Τέχνη και Ζωή» συμμετέχεις ως εκπρόσωπος του σχολείου σου με εισήγηση 500-600 λέξεων. Στην εισήγηση αυτή αναφέρεσαι στην προσφορά της Τέχνης στους νέους σήμερα, καθώς και στους τρόπους με τους οποίους μπορεί το σχολείο να συμβάλλει στην ουσιαστική επαφή τους με αυτήν.
Μονάδες 40
Το madata.gr με συνέπεια και υπευθυνότητα, όπως κάθε χρονιά, έτσι και φέτος, για την άμεση, έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση, θα αναρτά όλα όσα αφορούν τους χιλιάδες υποψηφίους, όπως προτεινόμενες ερωτήσεις, καθώς και τις απαντήσεις - λύσεις.
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ
κυρία ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ ΦΑΝΗ
κυρία ΠΑΠΠΑ ΝΕΚΤΑΡΙΑ
του ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
www.orion.edu.gr
Α1 - Περίληψη
Στο δοθέν απόσπασμα, η συγγραφέας αναλύει το ανθρωπιστικό πνεύμα, την απεραντοσύνη, την καθολικότητα και τη διαχρονικότητα της αρχαιοελληνικής τέχνης. Μέσω αυτής επισημαίνει πως ο άνθρωπος απαγκιστρώθηκε από την απτή πραγματικότητα και χαλιναγώγησε τα ένστικτά του μέσω καλλιτεχνημάτων εμπνευσμένων από την ψυχοπνευματική του δύναμη.
Υποστηρίζει πως το αρχαιοελληνικό άγαλμα μεταλαμπαδεύει την αξία της συλλογικότητας και της υπερατομικής συνείδησης μέσα στο πλαίσιο μιας εύρυθμης δημοκρατικής κοινωνίας. Επιπρόσθετα με τη συνδρομή της αρχαιοελληνικής τέχνης συντελέστηκε η μετάβαση από τον πρωτογονισμό στην πολιτισμένη ζωή και την πνευματική αποδέσμευση. Πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες αποκρυστάλλωσαν σε αισθητική μορφή τα συναισθήματα τους, και μέσω της τέχνης τους η γνώση και η επαφή με το «είναι» διευρύνθηκε. Αυτή ώθησε τον άνθρωπο να δημιουργήσει διαχρονικής αξίας έργα και να αποδώσει την τελειότητα. Όλα τα προαναφερθέντα αποδεικνύουν γιατί αποτελεί πηγή έμπνευσης και δύναμη ανανέωσης που καλλιεργεί την εσωτερική ελευθερία.
Β1 Η αρχαία τέχνη θα μείνει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή. Αναμφίβολα τα υπερχρονικά μηνύματα, τα κλασικά θεματικά μοτίβα, η τελειότητα των αισθητικών της μορφών, η πρωτοτυπία, η αυθεντικότητα, τα καλλιτεχνικά της σύμβολα της αρχαίας δημιουργίας ξεπερνούν το χώρο και το χρόνο. Ξεκινούν από το χθες για να φθάσουν στο σήμερα και να βαδίσουν στην αιωνιότητα. Αποτελούν δε, πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης, ανανέωσης ανακαινιστικής ορμής, καθώς διακρίνονται από υψηλή αισθητική, ισορροπία, μέτρο, αρμονία ώστε μπορούν σύγχρονοι καλλιτέχνες να διδαχθούν τρόπους έκφρασης, να εμπνευστούν ιδέες, να παραλλάξουν μοτίβα, να αντλήσουν πλούσια καλλιτεχνική γνώση και αισθητική εμπειρία.
Β2 α) 1ος τρόπος : Επίκληση στο συναίσθημα
Η συγγραφέας χρησιμοποιεί ασύνδετο σχήμα για να προσδώσει εκφραστική δύναμη στις απόψεις της (Ιδού … θεών), ποιητική λειτουργία του λόγου (αιχμαλωτίσει, πυξίδα) περιγραφικό, μεταφορικό λόγο, λέξεις με έντονη σημασιολογική βαρύτητα και συγκινησιακό φορτίο (δάμασε).
2ος τρόπος : Επίκληση στη λογική
Η συγγραφέας παραθέτει επιχειρήματα, μια σειρά λογικών προτάσεων (Ιδού … γίγνεσθαι) που με λογική αναγκαιότητα οδηγούν στην απόδειξη της θέσης ότι η αρχαιοελληνική τέχνη χαρακτηρίζεται ως απόλυτα διαχρονική.
β) σημαδεύει τη καταγωγή
δαμάσει το πάθος
ψυχικής ανάτασης
πλαστικό κατόρθωμα
αυγή του μυστηρίου
Β3 α) επίτευγμα : κατόρθωμα
δαμάσει : εξημερώσει, χαλιναγωγήσει, τιθασεύσει
μετάβαση : πέρασμα
πληρότητα : ολοκλήρωση, αρτιότητα
ουσιώδες : σημαντικό
β) έλλογη : άλογη, παράλογη
κοντά : μακριά
συνοπτικό : αναλυτικό, μακροσκελές, διεξοδικό, εκτενές
φυσικής : τεχνητής, αφύσικης
αιχμαλωτίσει : απελευθερώσει, αποδεσμεύσει
Β4 à Τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας διαγράφονται από τον τεχνίτη.
à Το ζώο δαμάστηκε από τη ελληνική τέχνη πριν ανακαλυφθεί ο τέλειος άνθρωπος.
Γ1
Κυρίες και κύριοι καθηγητές,
Αγαπητοί συμμαθητές και συμμαθήτριες,
Το σχολείο μας, ευαισθητοποιημένο σε θέματα Τέχνης και Πολιτισμού, διοργανώνει σήμερα αυτήν την εκδήλωση με στόχο να αναδείξει την πολυσήμαντη προσφορά της τέχνης στην πολύμορφη καλλιέργεια και ανθρωπιστική διάπλαση του νέου και να διερευνήσει τρόπους, ώστε το σύγχρονο σχολείο να γίνει εστία αισθητικής αγωγής επιδιώκοντας τη μύηση του νέου στον έντεχνο κόσμο. Αξιοποιώντας την ευκαιρία που μου δίνεται θα ήθελα να καταθέσω κάποιες σκέψεις σχετικά με το ζήτημα αυτό.
Η τέχνη, η δημιουργία έργων με υψηλές αισθητικές αξιώσεις, όπως όλοι γνωρίζουμε, αποτελεί το ευγενέστερο αποτέλεσμα της υλοποιητικής ικανότητας του ανθρώπινου πνεύματος. Ο εμπνευσμένος δημιουργός μέσα από τον ελεύθερο συνδυασμό των δεδομένων των αισθήσεων επιδιώκει την αισθησιακή έκφραση του υπεραισθητού, μετουσιώνοντας και συμβολοποιώντας με καλλιτεχνικά μέσα την υπάρχουσα ορατή πραγματικότητα. Έτσι μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας εκφράζει το ωραίο, το υψηλό, το ιδανικό ώστε μεταμορφώνει, ανανεώνει και εξυψώνει τα στοιχεία της πραγματικότητας προβάλλονται δείγματα πρωτότυπα μιας βιώσεως ιδανικής. Ο νέος, επομένως, μέσω της αισθητικής δημιουργίας μετέχει σε μια υπερβατική διαδικασία θέασης της πραγματικότητας, μετουσιωμένης χάρη στο έμφυτο ταλέντο, το αεικίνητο πνεύμα και τις αναμφισβήτητες μορφοπλαστικές ικανότητες του καλλιτέχνη. Ξεφεύγει, λοιπόν, από το παράλογο και ασύμφορο του κόσμου, από μια ζωή συχνά ανεπαρκή προς μια πληρέστερη, πλουσιότερη και πιο ποιοτική, που αποτελεί το ιδεατό συμπλήρωμα της πραγματικής ζωής. Έτσι διαμορφώνει μια προσωπικότητα πάνω από καθημερινές μικρότητες, ευτελείς επιδιώξεις και ταπεινά πάθη. Άλλωστε μέσα από την τέχνη προβάλλεται ένας κόσμος πιο δίκαιος, πιο κατανοητός ώστε ο νέος προσανατολίζεται σε μια πληρότητα ζωής και μια ανώτερη ποιότητα ύπαρξης.
Με δεδομένο δε, πως η τέχνη αποδίδει όλο το φάσμα των ανθρώπινων ενδιαφερόντων και πνευματικών αναζητήσεων, προβληματίζει, ευαισθητοποιεί, αποτελεί εφαλτήριο σκέψης και στοχασμού γι αυτόν. Πλουτίζει το πνεύμα του, διευρύνει τη φαντασία του, καθώς αποτελεί θρίαμβο της πνευματικής ελευθερίας του ανθρώπου και εκφράζει νοήματα που βρίσκονται πέρα από τη διάνοια, πέρα από την επιστημονική σύλληψη, πέρα από τα συστήματα σκέψης και ιδεολογίας. Μέσω της τέχνης, λοιπόν, ο νέος ξαναπλησιάζει τον κόσμο και τη φύση με τις αγνές δυνάμεις του συναισθήματος και της φαντασίας. Και η συνάντηση αυτή απομακρύνει από το στείρο λογοκρατικό πνεύμα, ζεσταίνει το ψυχρό ορθολογισμό, συμπληρώνει και βαθαίνει τη μονοδιάστατη λογική θεώρηση των πραγμάτων.
Επιπροσθέτως η τέχνη προβάλλει ιδανικά, αρετές, υπερχρονικές αξίες, υψηλά διανοήματα, ανώτερα συναισθήματα, ώστε ηθικοποιεί το νέο, εκλεπτύνει το συναίσθημα, εξευγενίζει την ψυχή, πλουτίζει και εξαγνίζει την συγκινησιακή του ζωή, εμβαθύνει και τονώνει την ψυχική ευφορία, εξασφαλίζοντας ευεξία, εσωτερική ισορροπία και ανάταση.
Επιπλέον η τέχνη, καθώς αποκαλύπτει τις αγωνίες του ανθρώπου μα και την ομορφιά του κόσμου και της ζωής και αποτελεί άρνηση στους νόμους της φθοράς ή του μηδενισμού, διδάσκει το νέο να ορθώνει το ανάστημα του χωρίς ασήμαντες αμφιταλαντεύσεις για τις εφήμερες δυσκολίες, τον θωρακίζει με αισιοδοξία, θάρρος, δημιουργικό ιδεαλισμό, πίστη, αγάπη στη ζωή και τον άνθρωπο.
Πέρα δε από την αισθητική ηδονή, τον ηθικό εξευγενισμό και την ψυχική αλκή που προφέρει η τέχνη εκφράζει πανανθρώπινα ιδεώδη και απευθύνεται στην παγκόσμια γλώσσα της ψυχής, ώστε καλλιεργεί στο νέο πνεύμα παγκόσμιας συναδέλφωσης, ενότητας και διεθνικής αλληλεγγύης.
Γι όλους αυτούς του λόγους είναι απαραίτητο να κυριαρχήσει μια νέα παιδευτική αντίληψη και φιλοσοφία στο σχολείο με σκοπό την αναβάθμιση των καλλιτεχνικών μαθημάτων, την ενίσχυση των πολιτιστικών εκδηλώσεων και την προσέγγιση όλων των πεδίων του επιστητού από την αισθητική τους πλευρά. Άμεση προτεραιότητα του σχολείου πρέπει να γίνει ο καλλιτεχνικός προσανατολισμός, η ανάδειξη του πνευματικού πολιτισμού και η αισθητική διάπλαση του νέου.
Ειδικότερα κρίνεται αναγκαίο να θεσμοθετηθεί μια «ώρα πολιτισμού» στο ωρολόγιο πρόγραμμα, ώστε οι μαθητές να μυούνται στον κόσμο της τέχνης να έρχονται σε επαφή με όλες τις μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης, να γνωρίζουν τις καλλιτεχνικές σχολές, τα αισθητικά ρεύματα, τις τεχνοτροπίες, να συνομιλούν με δημιουργούς, ιστορικούς τέχνης, κριτικούς ώστε να εξοικειωθούν με τον κόσμο του ωραίου. Και όλη αυτή η προσπάθεια πρέπει να είναι αποκομμένη από τη γνωσιοκεντρική και εξετασιοκεντρική εκπαιδευτική λειτουργία, ώστε να επιτυγχάνεται η αυτόβουλη και αυτοπροαίρετη αισθητική βίωση από το νέο της αξίας του έργου, η ουσιαστική συναναστροφή και επαφή με τον κόσμο του ωραίου.
Επιπροσθέτως είναι αναγκαία η κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, εποπτικά μέσα, οπτικοαουστικό υλικό, εργαστήρια τέχνης αίθουσες μουσικής, φωτογραφίας, θεάτρου για την παραγωγή έντεχνου μαθητικού υλικού. Πρέπει να διοργανώνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, λογοτεχνικές, θεατρικές βραδιές και να υπάρχουν οργανωμένες από τους μαθητές μουσικοχορευτικές και θεατρικές ομάδες.
Επίσης οι επισκέψεις σε μουσεία και αίθουσες τέχνης πρέπει να παίρνουν το χαρακτήρα μιας αναμενόμενης ανακάλυψης χώρων και γνώσεων, μιας πνευματικής περιπέτειας, ενός παιγνιδιού με συγκεκριμένο παιδευτικό στοίχο και όχι να αποτελούν μια άσκοπη, αμήχανη, ανοργάνωτη περιδιάβαση με αντιδράσεις χλευασμού και αδιαφορίας παιδιών αμύητων στα αγαθά της τέχνης και του πνευματικού πολιτισμού. Τέλος, απαιτούνται εξειδικευμένοι καθηγητές που, με γνώση και ζήλο θα μυούν τους μαθητές στον κόσμο της τέχνης, θα εντοπίζουν καλλιτεχνικά ταλέντα, θα δίνουν γόνιμη διέξοδο σε κάθε έντεχνη ανησυχία του νέου.
Αναμφίβολα, η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει παιδευτικά και ηθικοπλαστικά, να εμπνεύσει νέες μορφές κοινωνικής βίωσης, να γίνει θεματοφύλακας των ανθρώπινων αξιών και των οικουμενικών ιδεωδών. Γι αυτό είναι ανάγκη το σχολείο να διαμορφώσει πνευματικά ώριμους, αισθητικά ευαίσθητους και καλλιτεχνικά πεπαιδευμένους πολίτες.
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ
κυρία ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ ΦΑΝΗ
κυρία ΠΑΠΠΑ ΝΕΚΤΑΡΙΑ
του ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
www.orion.edu.gr
Α1 - Περίληψη
Στο δοθέν απόσπασμα, η συγγραφέας αναλύει το ανθρωπιστικό πνεύμα, την απεραντοσύνη, την καθολικότητα και τη διαχρονικότητα της αρχαιοελληνικής τέχνης. Μέσω αυτής επισημαίνει πως ο άνθρωπος απαγκιστρώθηκε από την απτή πραγματικότητα και χαλιναγώγησε τα ένστικτά του μέσω καλλιτεχνημάτων εμπνευσμένων από την ψυχοπνευματική του δύναμη.
Υποστηρίζει πως το αρχαιοελληνικό άγαλμα μεταλαμπαδεύει την αξία της συλλογικότητας και της υπερατομικής συνείδησης μέσα στο πλαίσιο μιας εύρυθμης δημοκρατικής κοινωνίας. Επιπρόσθετα με τη συνδρομή της αρχαιοελληνικής τέχνης συντελέστηκε η μετάβαση από τον πρωτογονισμό στην πολιτισμένη ζωή και την πνευματική αποδέσμευση. Πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες αποκρυστάλλωσαν σε αισθητική μορφή τα συναισθήματα τους, και μέσω της τέχνης τους η γνώση και η επαφή με το «είναι» διευρύνθηκε. Αυτή ώθησε τον άνθρωπο να δημιουργήσει διαχρονικής αξίας έργα και να αποδώσει την τελειότητα. Όλα τα προαναφερθέντα αποδεικνύουν γιατί αποτελεί πηγή έμπνευσης και δύναμη ανανέωσης που καλλιεργεί την εσωτερική ελευθερία.
Β1 Η αρχαία τέχνη θα μείνει πάντα πρωτοποριακά επίκαιρη και ζωντανή. Αναμφίβολα τα υπερχρονικά μηνύματα, τα κλασικά θεματικά μοτίβα, η τελειότητα των αισθητικών της μορφών, η πρωτοτυπία, η αυθεντικότητα, τα καλλιτεχνικά της σύμβολα της αρχαίας δημιουργίας ξεπερνούν το χώρο και το χρόνο. Ξεκινούν από το χθες για να φθάσουν στο σήμερα και να βαδίσουν στην αιωνιότητα. Αποτελούν δε, πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης, ανανέωσης ανακαινιστικής ορμής, καθώς διακρίνονται από υψηλή αισθητική, ισορροπία, μέτρο, αρμονία ώστε μπορούν σύγχρονοι καλλιτέχνες να διδαχθούν τρόπους έκφρασης, να εμπνευστούν ιδέες, να παραλλάξουν μοτίβα, να αντλήσουν πλούσια καλλιτεχνική γνώση και αισθητική εμπειρία.
Β2 α) 1ος τρόπος : Επίκληση στο συναίσθημα
Η συγγραφέας χρησιμοποιεί ασύνδετο σχήμα για να προσδώσει εκφραστική δύναμη στις απόψεις της (Ιδού … θεών), ποιητική λειτουργία του λόγου (αιχμαλωτίσει, πυξίδα) περιγραφικό, μεταφορικό λόγο, λέξεις με έντονη σημασιολογική βαρύτητα και συγκινησιακό φορτίο (δάμασε).
2ος τρόπος : Επίκληση στη λογική
Η συγγραφέας παραθέτει επιχειρήματα, μια σειρά λογικών προτάσεων (Ιδού … γίγνεσθαι) που με λογική αναγκαιότητα οδηγούν στην απόδειξη της θέσης ότι η αρχαιοελληνική τέχνη χαρακτηρίζεται ως απόλυτα διαχρονική.
β) σημαδεύει τη καταγωγή
δαμάσει το πάθος
ψυχικής ανάτασης
πλαστικό κατόρθωμα
αυγή του μυστηρίου
Β3 α) επίτευγμα : κατόρθωμα
δαμάσει : εξημερώσει, χαλιναγωγήσει, τιθασεύσει
μετάβαση : πέρασμα
πληρότητα : ολοκλήρωση, αρτιότητα
ουσιώδες : σημαντικό
β) έλλογη : άλογη, παράλογη
κοντά : μακριά
συνοπτικό : αναλυτικό, μακροσκελές, διεξοδικό, εκτενές
φυσικής : τεχνητής, αφύσικης
αιχμαλωτίσει : απελευθερώσει, αποδεσμεύσει
Β4 à Τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας διαγράφονται από τον τεχνίτη.
à Το ζώο δαμάστηκε από τη ελληνική τέχνη πριν ανακαλυφθεί ο τέλειος άνθρωπος.
Γ1
Κυρίες και κύριοι καθηγητές,
Αγαπητοί συμμαθητές και συμμαθήτριες,
Το σχολείο μας, ευαισθητοποιημένο σε θέματα Τέχνης και Πολιτισμού, διοργανώνει σήμερα αυτήν την εκδήλωση με στόχο να αναδείξει την πολυσήμαντη προσφορά της τέχνης στην πολύμορφη καλλιέργεια και ανθρωπιστική διάπλαση του νέου και να διερευνήσει τρόπους, ώστε το σύγχρονο σχολείο να γίνει εστία αισθητικής αγωγής επιδιώκοντας τη μύηση του νέου στον έντεχνο κόσμο. Αξιοποιώντας την ευκαιρία που μου δίνεται θα ήθελα να καταθέσω κάποιες σκέψεις σχετικά με το ζήτημα αυτό.
Η τέχνη, η δημιουργία έργων με υψηλές αισθητικές αξιώσεις, όπως όλοι γνωρίζουμε, αποτελεί το ευγενέστερο αποτέλεσμα της υλοποιητικής ικανότητας του ανθρώπινου πνεύματος. Ο εμπνευσμένος δημιουργός μέσα από τον ελεύθερο συνδυασμό των δεδομένων των αισθήσεων επιδιώκει την αισθησιακή έκφραση του υπεραισθητού, μετουσιώνοντας και συμβολοποιώντας με καλλιτεχνικά μέσα την υπάρχουσα ορατή πραγματικότητα. Έτσι μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας εκφράζει το ωραίο, το υψηλό, το ιδανικό ώστε μεταμορφώνει, ανανεώνει και εξυψώνει τα στοιχεία της πραγματικότητας προβάλλονται δείγματα πρωτότυπα μιας βιώσεως ιδανικής. Ο νέος, επομένως, μέσω της αισθητικής δημιουργίας μετέχει σε μια υπερβατική διαδικασία θέασης της πραγματικότητας, μετουσιωμένης χάρη στο έμφυτο ταλέντο, το αεικίνητο πνεύμα και τις αναμφισβήτητες μορφοπλαστικές ικανότητες του καλλιτέχνη. Ξεφεύγει, λοιπόν, από το παράλογο και ασύμφορο του κόσμου, από μια ζωή συχνά ανεπαρκή προς μια πληρέστερη, πλουσιότερη και πιο ποιοτική, που αποτελεί το ιδεατό συμπλήρωμα της πραγματικής ζωής. Έτσι διαμορφώνει μια προσωπικότητα πάνω από καθημερινές μικρότητες, ευτελείς επιδιώξεις και ταπεινά πάθη. Άλλωστε μέσα από την τέχνη προβάλλεται ένας κόσμος πιο δίκαιος, πιο κατανοητός ώστε ο νέος προσανατολίζεται σε μια πληρότητα ζωής και μια ανώτερη ποιότητα ύπαρξης.
Με δεδομένο δε, πως η τέχνη αποδίδει όλο το φάσμα των ανθρώπινων ενδιαφερόντων και πνευματικών αναζητήσεων, προβληματίζει, ευαισθητοποιεί, αποτελεί εφαλτήριο σκέψης και στοχασμού γι αυτόν. Πλουτίζει το πνεύμα του, διευρύνει τη φαντασία του, καθώς αποτελεί θρίαμβο της πνευματικής ελευθερίας του ανθρώπου και εκφράζει νοήματα που βρίσκονται πέρα από τη διάνοια, πέρα από την επιστημονική σύλληψη, πέρα από τα συστήματα σκέψης και ιδεολογίας. Μέσω της τέχνης, λοιπόν, ο νέος ξαναπλησιάζει τον κόσμο και τη φύση με τις αγνές δυνάμεις του συναισθήματος και της φαντασίας. Και η συνάντηση αυτή απομακρύνει από το στείρο λογοκρατικό πνεύμα, ζεσταίνει το ψυχρό ορθολογισμό, συμπληρώνει και βαθαίνει τη μονοδιάστατη λογική θεώρηση των πραγμάτων.
Επιπροσθέτως η τέχνη προβάλλει ιδανικά, αρετές, υπερχρονικές αξίες, υψηλά διανοήματα, ανώτερα συναισθήματα, ώστε ηθικοποιεί το νέο, εκλεπτύνει το συναίσθημα, εξευγενίζει την ψυχή, πλουτίζει και εξαγνίζει την συγκινησιακή του ζωή, εμβαθύνει και τονώνει την ψυχική ευφορία, εξασφαλίζοντας ευεξία, εσωτερική ισορροπία και ανάταση.
Επιπλέον η τέχνη, καθώς αποκαλύπτει τις αγωνίες του ανθρώπου μα και την ομορφιά του κόσμου και της ζωής και αποτελεί άρνηση στους νόμους της φθοράς ή του μηδενισμού, διδάσκει το νέο να ορθώνει το ανάστημα του χωρίς ασήμαντες αμφιταλαντεύσεις για τις εφήμερες δυσκολίες, τον θωρακίζει με αισιοδοξία, θάρρος, δημιουργικό ιδεαλισμό, πίστη, αγάπη στη ζωή και τον άνθρωπο.
Πέρα δε από την αισθητική ηδονή, τον ηθικό εξευγενισμό και την ψυχική αλκή που προφέρει η τέχνη εκφράζει πανανθρώπινα ιδεώδη και απευθύνεται στην παγκόσμια γλώσσα της ψυχής, ώστε καλλιεργεί στο νέο πνεύμα παγκόσμιας συναδέλφωσης, ενότητας και διεθνικής αλληλεγγύης.
Γι όλους αυτούς του λόγους είναι απαραίτητο να κυριαρχήσει μια νέα παιδευτική αντίληψη και φιλοσοφία στο σχολείο με σκοπό την αναβάθμιση των καλλιτεχνικών μαθημάτων, την ενίσχυση των πολιτιστικών εκδηλώσεων και την προσέγγιση όλων των πεδίων του επιστητού από την αισθητική τους πλευρά. Άμεση προτεραιότητα του σχολείου πρέπει να γίνει ο καλλιτεχνικός προσανατολισμός, η ανάδειξη του πνευματικού πολιτισμού και η αισθητική διάπλαση του νέου.
Ειδικότερα κρίνεται αναγκαίο να θεσμοθετηθεί μια «ώρα πολιτισμού» στο ωρολόγιο πρόγραμμα, ώστε οι μαθητές να μυούνται στον κόσμο της τέχνης να έρχονται σε επαφή με όλες τις μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης, να γνωρίζουν τις καλλιτεχνικές σχολές, τα αισθητικά ρεύματα, τις τεχνοτροπίες, να συνομιλούν με δημιουργούς, ιστορικούς τέχνης, κριτικούς ώστε να εξοικειωθούν με τον κόσμο του ωραίου. Και όλη αυτή η προσπάθεια πρέπει να είναι αποκομμένη από τη γνωσιοκεντρική και εξετασιοκεντρική εκπαιδευτική λειτουργία, ώστε να επιτυγχάνεται η αυτόβουλη και αυτοπροαίρετη αισθητική βίωση από το νέο της αξίας του έργου, η ουσιαστική συναναστροφή και επαφή με τον κόσμο του ωραίου.
Επιπροσθέτως είναι αναγκαία η κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, εποπτικά μέσα, οπτικοαουστικό υλικό, εργαστήρια τέχνης αίθουσες μουσικής, φωτογραφίας, θεάτρου για την παραγωγή έντεχνου μαθητικού υλικού. Πρέπει να διοργανώνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, λογοτεχνικές, θεατρικές βραδιές και να υπάρχουν οργανωμένες από τους μαθητές μουσικοχορευτικές και θεατρικές ομάδες.
Επίσης οι επισκέψεις σε μουσεία και αίθουσες τέχνης πρέπει να παίρνουν το χαρακτήρα μιας αναμενόμενης ανακάλυψης χώρων και γνώσεων, μιας πνευματικής περιπέτειας, ενός παιγνιδιού με συγκεκριμένο παιδευτικό στοίχο και όχι να αποτελούν μια άσκοπη, αμήχανη, ανοργάνωτη περιδιάβαση με αντιδράσεις χλευασμού και αδιαφορίας παιδιών αμύητων στα αγαθά της τέχνης και του πνευματικού πολιτισμού. Τέλος, απαιτούνται εξειδικευμένοι καθηγητές που, με γνώση και ζήλο θα μυούν τους μαθητές στον κόσμο της τέχνης, θα εντοπίζουν καλλιτεχνικά ταλέντα, θα δίνουν γόνιμη διέξοδο σε κάθε έντεχνη ανησυχία του νέου.
Αναμφίβολα, η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει παιδευτικά και ηθικοπλαστικά, να εμπνεύσει νέες μορφές κοινωνικής βίωσης, να γίνει θεματοφύλακας των ανθρώπινων αξιών και των οικουμενικών ιδεωδών. Γι αυτό είναι ανάγκη το σχολείο να διαμορφώσει πνευματικά ώριμους, αισθητικά ευαίσθητους και καλλιτεχνικά πεπαιδευμένους πολίτες.
.png "English"){kind=small}
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΕΣΤΕ ΜΑΣ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ