23 Σεπτεμβρίου 1821 - Η Άλωση της Τριπολιτσάς |

23 Σεπτεμβρίου 1821. Μία ημερομηνία σταθμός για την ιστορία του Ελληνικού γένους. Η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς  έγινε από το μεγάλο  Ελευθερωτή του Γένους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη,  που διέψευσε έτσι την πρόβλεψη του παππού του, Γιάννη Κολοκοτρώνη. Όταν του πήγαν τα συχαρίκια για τη γέννηση του εγγονού του δε χάρηκε, γιατί στο πρόσωπό του έβλεπε τη γέννηση ενός ακόμη ραγιά. Απογοητευμένος από την αποτυχία των μέχρι τότε επαναστάσεων και απελπισμένος από τη σκλαβιά, είπε πικραμένος:

  "Τούτο το παιδί θα παντρευτεί και θα κάμει παιδιά κι αγγόνια και πάλι λευτεριά δε θα δούμε,"

Δεν μπορούσε να φανταστεί πως το παιδί αυτό θα έπαιρνε εκδίκηση για τον κατατρεγμό της γενιάς του και του έθνους του και θα έφερνε την ελευθερία.  Τον βάφτισαν Θεόδωρο, καινούριο όνομα στη γενιά του. Ήταν της μόδας εκείνη την εποχή αυτό το όνομα. Ο Θεόδωρος ήταν ένας από τους αδερφούς Ορλώφ, που είχε γίνει αγαπητός, γιατί μιλούσε συχνά για την αρχαία ελληνική δόξα. 

Η πολιορκία της Τριπολιτσάς ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1821 και τελείωσε στις 23 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Ο Κολοκοτρώνης πίστευε πως η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς  ήταν στόχος άμεσης προτεραιότητας. Ήθελε να ξεριζώσει το Τούρκικο στοιχείο από το κέντρο του Μοριά. Και είχε δίκιο. Πολιόρκησε την Τρίπολη και με την εξυπνάδα που τον διέκρινε κατάφερε να την απελευθερώσει. Ο Χουρσίτ πασάς είχε αναγκαστεί να εγκαταλείψει την Τρίπολη πολεμώντας τον Αλή πασά στην Ήπειρο και τον αντικαθιστούσαν ο Κιοσέ Μεχμέτ και ο Κεχαγιάμπεης Μουσταφάς. 

Η Ντροπολιτσά ή Τριπολιτσά, πόλη στο κέντρο του Μοριά, ήταν οχυρωμένη με τείχη. Το κάστρο της είχε μήκος τρεισήμισι χιλιόμετρα και ύψος πεντέμισι μέτρα. Το πλάτος του ήταν  στη βάση  του δυο μέτρα και πάνω μισό μέτρο. Μέσα από το κάστρο έφευγαν πέντε μεγάλοι δρόμοι για τις μακρινότερες επαρχίες του Μοριά: Καλάβρυτα, Πάτρα,  Καλαμάτα, Μιστρά, Ανάπλι  -  Άργος. Εφτά πόρτες  είχε το κάστρο που έπαιρναν το όνομά τους από τα ονόματα των δρόμων. Υπήρχαν κι άλλες πόρτες που τις έλεγαν με άλλα ονόματα όπως π.χ. πόρτα του σαραγιού, επειδή ήταν κοντά στο σαράι, κλπ. Γύρω στο κάστρο, ψηλά στα τείχη, υπήρχαν δεκατρείς μικροί πύργοι με πολεμίστρες. Ήσαν δε και τέσσερις μεγάλοι πύργοι, τάπιες, ανάμεσα στις πόρτες, όπου βρίσκονταν τα κανόνια. Νοτιοδυτικά, ανάμεσα στην πόρτα της Καλαμάτας και των Καλαβρύτων ήταν η μεγάλη τάπια, το σημαντικότερο οχύρωμα της πόλης, απ'  όπου έβλεπε κανείς ολόκληρη την πόλη, αλλά και έξω από το κάστρο. Δυο μεγάλα τζαμιά και το κοιμητήριο  των Τούρκων, ξεχώριζαν μέσα στην πολιτεία . Στη βόρεια πλευρά της πόλης βρισκόταν το παζάρι, δυο πλατείες, το σαράι του καϊμακάμη  και το σπίτι όπου έμενε ο κεχαγιάμπεης Μουσταφάς.  Χαρακτηριστικό της  πόλης ήταν τα πολλά κιρκινέζια και τα  λελέκια. 

Ο Κολοκοτρώνης φρόντισε να αρπάξει τ' άλογα των Τούρκων, που τα άφηναν ελεύθερα έξω από τα τείχη της πόλης, για να δυναμώσει το ιππικό του. Όπλα αρκετά δεν υπήρχαν. Ένας στους τρεις στρατιώτες είχε όπλο. Έπρεπε μόνοι τους να βρουν όπλο, σκοτώνοντας κάποιο Τούρκο, πρώτα για την άμυνά τους και κατόπιν για τον πόλεμο, όπως τους έλεγε ο αρχηγός. Ανέβασε το ηθικό των στρατιωτών του, λέγοντάς τους λαϊκά παραμύθια, όπως τον κάβουρα και το φίδι, την τανάλια του γίγαντα κλπ, εμψυχώνοντάς τους έτσι ώστε να μη φοβούνται τους Τούρκους. Τους έμαθε να πολεμούν οργανωμένα και να σταματήσουν τον κλεφτοπόλεμο. Έπρεπε τώρα πια να πολεμήσουν μέσα από τα τείχη της Τριπολιτσάς, μέσα στο κάστρο. 

Ο ερχομός του Υψηλάντη στην Τρίπολη, τόνωσε αρκετά τους Έλληνες  οι οποίοι έβλεπαν πίσω του δυνατό στρατό που θα τους βοηθούσε στον απελευθερωτικό αγώνα που είχαν ξεκινήσει , αλλά και πολλά γρόσια που τάχα είχε φέρει με το καράβι στην Ύδρα.

 Έπιασε τη Ζαράκοβα, το σημερινό Μαίναλο, τη Συλίμνα, τα πίσω Τρίκορφα ως το Αλώνι και το Διάσελο της Απάνω Χρέπας προς το Περθώρι. Λαγκαδινοί μαστόροι ανέλαβαν την κατασκευή των ταμπουριών. Τα σώματα του Χρυσοβιτσιού και της Πιάνας ήσαν ενωμένα κάτω από τις διαταγές του υπαρχηγού του Πλαπούτα. Η νικηφόρα μάχη που έγινε στα υψώματα του Άη Βλάση, πολύ κοντά στην Τρίπολη, αλλά και η μάχη της Γράνας, ανέβασαν το ηθικό των Ελλήνων και στον Κολοκοτρώνη έδωσε την ευκαιρία να κατεβάσει το στρατό του ακόμη πιο κοντά στην πόλη. Όσο συνήθιζαν τον εχθρό και του 'παιρναν τον αέρα, τόσο πιο χαμηλά τους κατέβαζε από τα βουνά, ώσπου να τους φέρει, χωρίς να το καταλάβουν, κάτω από τα τείχη του κάστρου. 

Η πολιορκία γίνεται πιο ασφυκτική. Οι θέσεις του στρατού βλέπουν τώρα κατευθείαν την Τρίπολη. Βρίσκονται πάνω στα Τρίκορφα, στον Άγιο Θόδωρο, πάνω από την Άη Βλάση, ενώ ζύγωσαν και τ' άλλα στρατόπεδα από το Βαλτέτσι, το Λεβίδι και τα Βέρβαινα, πιάνοντας τις θέσεις Στενό, Ρίζες, Παρθένι,  Τσιπιανά, τη σημερινή Νεστάνη, το Θάνα, τον Άη Σώστη, και τη Βολιμή.

 Η πονηριά του Μανόλη Δούνια έπαιξε καθοριστικό ρόλο, που απασχολώντας τους φρουρούς έδωσε την ευκαιρία στα παλικάρια του να σκαρφαλώσουν με σκοινιά στα τείχη και να γίνει το γιουρούσι.  Μπαίνοντας από την πόρτα τ' Αναπλιού όπου βρισκόταν μια τάπια και μπροστά η Αγια Σωτήρα, η σημερινή εκκλησία της Μεταμόρφωσης, οι Έλληνες πυροβολητές γύρισαν τα Τούρκικα κανόνια και έριχναν κατά το σαράι. Οι Τούρκοι δεν είχαν καταλάβει τι είχε γίνει. Οι Αγιοπετρίτες μπήκαν από την πόρτα του σαραγιού που εν τω μεταξύ είχε ανοίξει. Έτσι ανοίγουν όλες οι πόρτες η μια μετά την άλλη και μπαίνουν τα σώματα του Κεφάλα, του Βαλσαμή του Παπατσώνη, του Κοντάκη, οι Σπαρτιάτες με το δεσπότη Βρεσθένης, τον Κρεββατά και το Γιατράκο, οι Γορτύνιοι, οι Μανιάτες, οι Τριπολιτσιώτες, οι Μεγαλοπολίτες, οι Φαναρίτες, από την πόρτα του Άη Θανάση και άλλοι από αλλού.

Η μεγάλη σφαγή είχε αρχίσει. Οι πολεμιστές δεν πειθαρχούσαν πλέον στις διαταγές των αρχηγών. Οι φοβερές δεινοπάθειες, ο θάνατος τόσων δεσποτάδων και προεστών που ήσαν φυλακισμένοι στο μπουντρούμι του σαραγιού, φούντωσαν την εκδίκηση. Τρεις μέρες και τρεις νύχτες βάστηξε η άγρια σφαγή στη Τρίπολη.

 Ο Κολοκοτρώνης λογαριάζει σε τριανταδυό χιλιάδες τους νεκρούς, αριθμός υπερβολικός. Υπολογίζεται ότι οι νεκροί ήσαν δώδεκα χιλιάδες ενώ σκοτώθηκαν τριακόσιοι Έλληνες. Έδωσε διαταγή να σταματήσουν οι σφαγές. Κανείς δεν τον άκουγε. Διόρισε τότε οπλαρχηγούς, με αρκετή δύναμη και σκορπίστηκαν στην πολιτεία για να προλαβαίνουν την αιματοχυσία.

Μέσα από το ημερολόγιό του διαβάζουμε: 

"Το ασκέρι όπου ήταν μέσα, το ελληνικό, έκοβε και εσκότωνε από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άντρες, τριανταδύο χιλιάδες. Έλληνες σκοτώθηκαν εκατό.  Το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν επάτησε γη. Πατούσε απάνω σε παράξενο, αλλόκοτο χαλί από πτώματα."  

Έτσι περιγράφει ο Διον. Σολωμός τη σφαγή στην Τρίπολη: 

Παντού φόβος και τρομάρα 

και φωνές και στεναγμοί. 

Παντού κλάψες, παντού αντάρα 

και παντού ξεψυχισμοί. 

Ήταν τόσοι: πλέον το βόλι,

εις τ' αυτιά δεν τους λαλεί.

Όλοι χάμου εκείτοντ' όλοι

εις την τέταρτην αυγή.

Σαν ποτάμι το αίμα εγίνει 

και κυλάει στη λαγκαδιά

και τ' αθώο χόρτο πίνει

αίμα, αντίς για τη δροσιά...

Ο λαός τραγούδησε την απελευθέρωση της Τρίπολης, με το παρακάτω Δημοτικό τραγούδι:

...Τρίτη Τετάρτη θλιβερή, Πέφτη φαρμακωμένη,

Παρασκευή ξημέρωσε, ποτέ να μ' είχε φέξει. 

Έβαλαν οι Γραικοί βουλή το κάστρο να πατήσουν.

Σαν αϊτοί πηδήσανε και μπήκαν σαν πετρίτες.

Κι άδειασαν τα τουφέκια τους, τη λιανομπαταρία.

Κολοκοτρώνης φώναξεν απ' τ' Αγιωργιού την πόρτα.

"Μιλάτε τα ντουφέκια σας, σύρετε τα σπαθιά σας.

Βάλετε την Τουρκιά μπροστά σαν πρόβατα στη μάντρα".

Τους πήγαν και τους έκλεισαν εις την μεγάλην τάπια.

Απολογάτ' ο Κεχαγιάς προς τον Κολοκοτρώνη.

"Κάνε νισάφι στην Τουρκιά, κόψε, μόν' άφσε κιόλας"

Τι τσαμπουνάς, βρωμότουρκε; τι λες παλιομουρτάτη;

Νισάφι έκαμες εσύ στην έρημη Βοστίτσα

οπόσφαξες τ' αδέρφια μας κι όλους τους εδικούς μας;

Η απελευθέρωση της  Τρίπολης στάθηκε το πρώτο ασάλευτο θεμέλιο, πολιτικό και στρατιωτικό, για την επανάσταση. Η απελευθέρωση του Ελληνικού γένους είχε πάρει το δρόμο της. Ήταν θέμα χρόνου πλέον η ανεξαρτησία του Ελληνικού κράτους.

Related Articles :