Ενα «Εντευκτήριο» γεμάτο Ελύτη...

Πολλαπλά πολύτιμο και με ειδικό βάρος το πολυσέλιδο ειδικό τεύχος που κυκλοφόρησε το «Εντευκτήριο» ως φόρο τιμής για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη. Ο Γιώργος Κορδομενίδης συγκέντρωσε όλα τα κείμενα για το μεγάλο Ελληνα δημιουργό που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς στις σελίδες του περιοδικού (τεύχη 23-24 του 1993 και 70 του 2005) και με ευθυβολία μας θυμίζει πόσο πολύτιμος μας είναι ο λόγος ενός ποιητή που κοίταξε κατευθείαν μέσα στην ελληνική ψυχή.

Δεν έκανε, όμως, μόνον αυτό ο συνεπής εκδότης του «Εντευκτηρίου», αλλά πρόσθεσε σ' αυτό το ειδικό τεύχος τέσσερα νέα κείμενα για τον Ελύτη, ιδιαίτερα σημαντικά και γραμμένα υπέροχα από σπουδαίους δημιουργούς. Πρώτο πρώτο το κείμενο της Κικής Δημουλά, που «ανοίγει» το αφιερωματικό τεύχος. Με τίτλο «Σαν ωραίο... παρόν» η και ακαδημαϊκός Δημουλά εξηγεί με αισθαντικό τρόπο πόσο πολύ επέδρασε εντός της κι επί της γραφής της η ποίηση του Ελύτη, όπως στην «εμμονή μου στην παρομοίωση». «Ο Ελύτης είναι παρών», γράφει στην κατακλείδα της. «Παρών, με ωμέγα ή όμικρον. Οπως και να γραφεί εδώ, σ' αυτή την περίπτωση λέει και σημαίνει το ίδιο». Η Πάολα Μαρία Μινούτσι στο κείμενό της

«Η Ελλάδα πέρα από την Ελλάδα στην ποίηση του Ελύτη» ανιχνεύει τα πατήματα αυτής της «άλλης» Ελλάδας που διεκδίκησε για τον εαυτό του, αλλά και γενικά για τον άνθρωπο ο Ελύτης. Μια Ελλάδα ιδανική μέσα από το λαϊκό της πολιτισμό και με δίψα για την ανακάλυψη της δικής της ταυτότητας. Ο Ντέιβιντ Κόνολι στο δικό του κείμενο («Η μαγεία του Ελύτη») είναι σαν να ακολουθεί την αποκρυπτογράφηση της φράσης του Ελύτη «Ο ποιητής μιλάει με διαισθήσεις, προκαλεί μυήσεις, ασκεί μαγεία» και να βυθίζεται στο μαγικό βυθό των στοιχείων που έκαναν τόσο ξεχωριστές τις ποιητικές εικόνες του. Και τα τρία αυτά κείμενα προέρχονται από το συμπόσιο «Ο εικοστός αιώνας στην ποίηση του Ελύτη - Η ποίηση του Ελύτη στον εικοστό πρώτο αιώνα», που δόθηκε την 1η Νοεμβρίου 2011 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Το τέταρτο νέο κείμενο είναι το τελευταίο από μια σειρά δώδεκα συναρθρωμένων δοκιμίων που έγραψε ο Γιάννης Ευθυμιάδης γύρω από το «Μονόγραμμα». Μια συνολική προσωπική ανάγνωση του περιεχομένου, της ποιητικής αφορμής, του αντικειμένου του ποιητικού πόθου του ποιητή και της δομής και της συνθετικής διάρθρωσης του ποιητικού εγχειρήματος.

Λένε γι' αυτόν...

Στα ήδη δημοσιευμένα κείμενα (πολλά απ' αυτά δυσεύρετα πλέον, αφού προέρχονται από εξαντλημένο τεύχος) ο αναγνώστης συναντάει μερικές σπουδαίες προσεγγίσεις, δοκιμιακές, αλλά και προσωπικής ματιάς, για το έργο του Ελύτη. Ο Αλέξανδρος Αργυρίου γράφει για την ποίηση του Ελύτη πριν από το «Αξιον Εστί». Ο Αλέξης Ζήρας εξετάζει ένα κριτικό κείμενο του Βάσου Βαρίκα, το οποίο αναφέρεται στο έργο του Ελύτη. Ο Ξενοφών Κοκόλης γράφει για τα «υπόγεια ρεύματα της έμπνευσης του ''Αξιον Εστί''». Ο Γ. Π. Σαββίδης συμμετέχει μ' ένα κείμενο διάλεξης στο Χάρβαρντ, λίγο μετά τη βράβευση του Ελύτη με το Νομπέλ. Ο Νικήτας Παρίσης γράφει για το «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου» και η Μαρία Στασινοπούλου για τις κριτικές που γράφτηκαν γι' αυτό. Ο Δανιήλ Ιακώβ επιχειρεί μια «δοκιμαστική» ανάγνωση δυο ποιημάτων από τα «Ελεγεία της Οξώπετρας».

Επίσης, γράφουν ο Θεόδωρος Παπαγγελής για τη «γραμματική των αισθήσεων» του Ελύτη, ο Αναστάσης Βιστωνίτης για το «ελυτικό κοσμοείδωλο», ο Ντέιβιντ Κόνολι για τη μετάφραση της «πρισματικής» ποίησης του Ελύτη, η Πάολα Μαρία Μινούτσι για τη σχέση της ποίησης του Ελύτη με αυτήν του Μπλέικ και του Ουνγκαρέτι, η Ιουλίτα Ηλιοπούλου για τη «φυσική φιλοσοφία» της ποίησης του Ελύτη, ο Δημήτρης Καλοκύρης για τα αυτοκίνητα και τις μοτοσικλέτες στο έργο του ποιητή, ο Αντώνης Κωτίδης για την «αισθητική της ιθαγένειας» στον Ελύτη, ο Γιάγκος Ανδρεάδης για τη σχέση του Ελύτη με το θέατρο, ο Γιώργος Παπαντωνάκης για έναν «πίνακα χρωματικών λέξεων» στην ποίηση του Ελύτη. Ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος περιδιαβαίνει τη βιβλιογραφία Ελύτη, ο Μαρίνος Πουργούρης αναφέρεται στη «θεωρία των αναλογιών» του ποιητή, η Λέλη Μπέη καταθέτει ένα μικρό δοκίμιο «προσωπικής» ανάγνωσης του Ελύτη και η Θέμις Βελένη γράφει για τον κριτικό λόγο του ποιητή για την εικαστική δημιουργία της εποχής του μεσοπολέμου.

Το τεύχος συνοδεύεται από φωτογραφίες και πορτρέτα του Ελύτη, ενώ ο Γιώργος Κορδομενίδης κάνει εκτενείς παρουσιάσεις πρόσφατων εκδόσεων για τον ποιητή και το έργο του.

Related Articles :